"นิทานรัสเซีย"

"นิทานรัสเซีย"









ชายยากจนคนหนึ่ง มีลูกชายสามคน เขาบอกลูกๆของเขาอยู่เสมอว่า...

เราไม่มีฝูงสัตว์ ไม่มีเงินทอง ไม่มีทรัพย์สินอื่นไว้เป็นสมบัติ
ดังนั้นลูกจงเตรียมสร้างสมบัติอย่างอื่นไว้เป็นที่ยึดเหนี่ยวแห่งตน คือ

พยายามที่จะเรียนรู้ และเข้าใจในสิ่งต่างๆ ให้มากยิ่งขึ้น
พบพานสิ่งใดเข้า ก็อย่าได้ปล่อยให้มันผ่านไปโดยไม่พิจารณาให้ละเอียด

ให้ความมีไหวพริบเฉียบแหลม เข้ามาแทนฝูงสัตว์ ฝูงใหญ่ ๆ
ให้ความเฉลียวฉลาด เข้ามาแทนเงินแทนทอง ด้วยทรัพย์สมบัติ เช่นนี้
เจ้าจะผ่านความยากลำบาก ต่าง ๆ ไปได้ และ จะมีความสุขในชีวิต

หลังจากบิดาเสียชีวิตลง พี่น้องทั้งสาม ได้ปรึกษาหารือกัน
ในที่สุดก็ตกลงกันว่า... การที่จะอยู่บ้านหลังนี้ต่อไป ก็ไม่เกิดประโยชน์
ออกไปตระเวนชมโลกกันดีกว่า ไปรับจ้างเลี้ยงสัตว์ในถิ่นอื่น ๆ
เราก็จะไม่อดตาย

สามพี่น้องเดินทางไปตามที่ราบลุ่มอันเวิ้งว้างง่าวเปล่า
ข้ามเขาลงห้วย เดินกันอยู่นาน อาหารที่นำติดตัวมา
ก็กินกันจนหมดเกลี้ยง เหน็ดเหนื่อยเมื่อล้าตาม ๆ กัน
แต่ก็ยังมองปลายทางไม่เห็น หยุดพักเหนื่อยแล้ว

พี่น้องทั้งสามก็ออกเดินทางกันต่อไป
ในที่สุดก็มองเห็นต้นไม้สูง ๆ
ปลูกเป็นแนวเรียงรายอยู่ข้างหน้า มีหอคอย และ บ้านเรือน เข้าใจว่า ...
เป็นเมืองใหญ่ สามพี่น้องพากันดีใจ สาวเท้าเดินให้เร็วขึ้น พลางพูดกันว่า...
พ้นช่วงร้ายไปแล้ว เข้าสู่ช่วงดีแน่ ๆ

เมื่อเดินเข้าใกล้เมือง พี่ชายคนโตมองดูพื้นดินแล้วพูดว่า...
มีอูฐตัวใหญ่เดินผ่านมาที่นี่เมื่อไม่นานมานี่เอง เดินเลยไป...

น้องคนรองกวาดตามองสองข้างทางแล้วบอกว่า...
อูฐตัวนี้ตาบอดไปข้างหนึ่งด้วย

ผ่านไปอีกน้องคนเล็กก็บอกว่า... มีผู้หญิงกับลูกน้อยขี่มันมา
จริง ๆ ด้วย... พี่คนโตและคนรองเอ่ยขึ้นพร้อมกัน
พี่น้องทั้งสามพากันเดินต่อไป

ในไม่ช้ามีคนขี่ม้าตามมาถึง พี่น้องทั้งสาม
พี่ชายคนโตเงยหน้าขึ้นมองแล้วถามว่า...
ของหาย และ กำลังตามหา ใช่ไหมท่าน

คนขี่ม้าบังคับม้าให้หยุด แล้วตอบว่า...ใช่แล้ว

ของที่หายไปคือ อูฐ ใช่หรือไม่ ... ใช่ ... อูฐ
ตัวใหญ่ใช่หรือไม่ ... ใช่ ...ตัวใหญ่
อูฐ นั้นตาบอดข้างซ้าย ... ใช่หรือไม่ น้องคนกลางถาม ...
ถูกแล้ว ... มันตาบอดข้างซ้าย ...
มีสตรีกับลูกน้อย ขี่มันมาใช่หรือไม่ ... น้องคนเล็กถาม ...

คนขี่ม้า จ้องมอง พี่น้องทั้งสาม ด้วยความสงสัยแล้วพูดว่า ...
หมายความว่า ... อูฐของข้า อยู่กับพวกท่าน ขณะนี้อยู่ที่ใด ...

อูฐ ของท่านเราไม่เคยเห็น พี่น้องทั้งสามกล่าว ...
ไม่เคยเห็นแล้วท่านทราบได้อย่างไรว่า ...อูฐ มีลักษณะอย่างไร

พวกเราพิจารณาจาก รอยเท้าที่ปรากฎให้เห็น จึงทายได้ถูกต้อง
รีบควบม้าตามไปทางด้านโน้นโดยเร็ว เถิด อาจจะตามหา อูฐ ของท่านพบ...

ไม่ ... ข้าไม่ไปนั้น อูฐ ของข้าอยู่กับพวกท่าน ...
บอกแล้วว่า ...ไม่เห็น ไม่เคยเห็นอูฐของท่าน สามพี่น้องกล่าวพร้อมกัน

คนขี่ม้าชักดาบออกมาจากเอว ข่มขู่ให้พี่น้องทั้งสามเดินตรงไปที่พระราชวัง
ให้ทหารควบคุม สามพี่น้องเอาไว้ แล้วตัวเองเข้าไปรายงานให้ เจ้าเมืองทราบ ...

ข้าแต่เจ้าเมือง กระผมพาฝูงสัตว์เลี้ยงไปกินหญ้าตามเนินเขา ลูกโน้น
ส่วนเมียและลูก ขี่อูฐตัวใหญ่ ตาบอดข้างหนึ่งตามมาด้วย
แล้วเธอก็หลงทางหายไป กระผมเที่ยวตามหาจนพบกับชายพเนจรทั้งสาม
เชื่อว่า ...ทั้งสาม เอาอูฐ ของตนไป และสงสัยว่า ...
ฆ่าเมียและลูกของกระผมเสียแล้ว”
เจ้าเมืองได้ฟังจึงถามว่า ...
เจ้ารู้ได้อย่างไรว่า ...เป็นเช่นนั้น ก็เพราะพวกเขาเล่าให้ฟังว่า ...
อูฐ นั้นตัวใหญ่ ตาบอดข้างซ้าย และมีสตรีกับเด็กขี่หลังมัน

เจ้าเมืองนิ่งคิด...แล้วกล่าวว่า ... หากเจ้าไม่ได้บอกเขา แล้วเขาทายถูกว่า ...
อูฐ มีลักษณะอย่างไรได้แม่นยำ พิสูจน์ได้ว่า ... อูฐอยู่กับพวกเขา
จงไปนำชายพเนจร ทั้งสามที่นี่

เจ้าขโมย ... เจ้าเมืองตะคอกถาม ...
พวกเจ้าเอาอูฐของชายคนนี้ไปไว้ที่ใด ... พวกกระผมไม่ได้ขโมย
และไม่เคยเห็น อูฐของเขาเลย ... แต่พวกเจ้าบอกลักษณะของ อูฐได้ถูกต้อง
พวกเจ้าจะไม่ยอมรับได้อย่างไร

ข้าแต่ผู้ครองเมือง เรื่องนี้ไม่แปลกประหลาดอะไรเลย
พวกเราเรียนรู้ตั้งแต่เล็กว่า ... จะไม่ปล่อยให้สิ่งใด หลุดพ้นสายตา
และพิจารณาอย่างละเอียด เราได้เรียนรู้ ฝึกฝน รู้จักสังเกต และ ใช้ปัญญา
แก้ไขปัญหาต่าง ๆ ได้มากมาย เราจึงทราบลักษณะของ อูฐ ตัวนี้ได้
แม้ว่า ... เราจะไม่เคยพบเห็นตัวของมันเลย เจ้าเมืองหัวเราะลั่น เราจะมาพิสูจน์กัน

เจ้าเมืองเรียกคนสนิทเข้าแล้วกระซิบ คนสนิทก็ออกจากวังไปทันที
สักพักใหญ่ ก็กลับมาพร้อมด้วยคนรับใช้สองคน ที่ช่วยกันแบกลังใบใหญ่
คนรับใช้ค่อย ๆ วางหีบลง อย่างระมัดระวัง ตรงประตู ให้เจ้าเมืองมองเห็นได้
แล้วก็เลี่ยงออกไปอยู่ห่าง ๆ พี่น้องทั้งสามเฝ้าสังเกตดูอยู่แต่ไกล ว่า ...

คนรับใช้นำลังมาจากไหน นำมันมาอย่างไร และวางลงพื้นห้องอย่างไร
เจ้าขโมยทั้งสาม ลองทายซิว่า ... มีอะไรอยู่ในลังนี่ เจ้าเมืองถาม

ท่านเจ้าเมือง พวกกระผมไม่ได้เป็นขโมยขโจร แต่ในลังนั้นมี...
สิ่งกลม ๆ เล็ก ๆ วางอยู่ พี่ชายคนโตกล่าว ...
และน้องคนกลางก็เสริมว่า ... มันคือ ผลทับทิม
และเป็นผลทับทิมที่ยังไม่แก่จัดเต็มที่ น้องคนเล็กเสริม

เจ้าเมืองตะโกนสั่งให้ยกลังเข้าไปใกล้ และให้เปิดปรากฏว่า ...
มีผลทับทิมที่ยังไม่ทันสุกลูกหนึ่ง วางอยู่
เขาหยิบทับทิมขึ้นมาให้ทุกคนได้เห็น แล้วหันไปทางเจ้าของอูฐ ว่า...

พวกเขาไม่ได้เป็นขโมย และก็เป็นความจริงว่า ...
พวกเขาเป็นคนช่างสังเกตมีไหวพริบหลักแหลม เจ้าไปตามหาอูฐของเจ้าที่อื่นเถอะ

ทุกคนในที่นั้นรวมทั้งเจ้าเมืองแปลกใจ กับความช่างสังเกตและความแม่นยำ
พี่น้องทั้งสามเป็นอย่างมาก เจ้าเมืองได้สั่งให้นำข้าวปลาอาหารเลิศรสนานาชนิด
มาเลี้ยงสามพี่น้องอย่างเต็มที่ พวกเจ้านั้นเป็นผู้บริสุทธิ์ ไม่มีความผิดแต่อย่างใด

ก่อนที่จะจากไป ทราบได้อย่างไรว่า ...ชายคนนั้นทำอูฐหาย และว่าอูฐ
มีลักษณะอย่างไร พี่ชายคนโตตอบว่า ... ได้เห็นรอยเท้าของมันในดินว่า ...
มีอูฐตัวใหญ่เพิ่งผ่านมา และเดาเอาว่าชายที่ตามมา มองซ้ายแลขวาอยู่ตลอดเวลา
คงมาตามหาอูฐตัวนั้น แล้วใครล่ะที่รู้ว่า ... อูฐนั้นตาบอดข้างซ้าย
กระผมเองเป็นคนบอก น้องคนกลางตอบ แล้วเจ้ารู้ได้อย่างไร ...
รอยพงหญ้าข้างด้านขวาถูกเล็ม ด้านซ้ายไม่ถูกแตะต้องเลย
แล้วใครล่ะที่ล่วงรู้ได้ว่า ...บนหลังอูฐมีสตรีและเด็กขี่มา
น้องคนเล็กกล่าวว่า กระผมสังเกตเห็น อูฐ หยุดอยู่ตรงที่แห่งหนึ่ง
คุกเข่าให้คนลง และมีรอยรองเท้าบูทนวมของ สตรีและรอยเท้าอีกคู่ที่เล็กกว่า
จากรอยเท้าเหล่านี้ ถูกต้องทุกอย่าง

แต่พวกเจ้ารู้ได้อย่างไรว่า...ในลังใบใหญ่นั้นมีผลทับทิมอยู่ข้างใน
ลังถูกยกมาด้วยคนรับใช้สองคน พี่ชายคนโตกล่าว...
แต่สังเกตได้ง่ายว่า...ลังนั้นหนักเท่าไหร่ วางลังลงบนพื้น
กระผมได้ยินว่า ....มีอะไรกลม ๆ กลิ้งไปมาอยู่ในนั้น

ลังนั้นถูกนำมาจากสวน แล้วในนั้นมีสิ่งกลม ๆ ไม่ใหญ่นัก
ซึ่งก็น่าจะเป็นผลทับทิม เพราะสังเกตว่า ... ใกล้ ๆ วังของท่าน
มีต้นทับทิมขึ้นอยู่มากมาย ถูกของเจ้า และถามน้องคนเล็กสุด ว่า...
รู้ได้อย่างไรว่า ... ทับทิมยังดิบอยู่ ช่วงนี้เป็นฤดูที่ทับทิมยังไม่สุก
ว่าแล้ว เขาก็ชี้ไปทางหน้าต่างให้เจ้าเมืองได้เห็นว่า ...
ในสวนทับทิมของตนนั้นเต็มไปด้วยผลทับทิมที่ยังดิบอยู่ แล้วอุทานว่า ...

พวกเจ้ามิได้ร่ำรวยด้วยทรัพย์สินเงินทอง แต่ก็มั่งคั่งด้วยสติปัญญาที่เฉลียวฉลาด

จากหนังสือเรื่อง “นิทานรัสเซีย”
เจือจันทร์ ฐาปโนสถ (แปล)